PPK: terminy i składki

Przedstawiamy praktyczne informacje dotyczące PPK, w tym obowiązujące terminy dla różnych firm oraz zasady wpłacania składek.

Zachęcamy do przetestowania wersji DEMO programu kadrowo-płacowego Finka-PŁACE , w którym w ramach podstawowej funkcjonalności znajduje się moduł PPK.

Szczegółowe informacje o programie Finka-PŁACE dostępne są tutaj.

1. Co to jest PPK?

Pracownicze plany kapitałowe (PPK) to system dodatkowego, poza ZUSem, oszczędzania na emeryturę, przy czym:

• systemowi PPK podlegają wszyscy pracownicy, zleceniobiorcy itp. podlegający składkom ZUS.
• nie podlegają mu osoby prowadzące działalność oraz osoby po 70-tym roku życia, zaś osoby ponad 55 lat podlegają tylko na własne życzenie.
  
• każda osoba może złożyć rezygnację z PPK; zasady złożenia rezygnacji omawiamy w p. 5 poniżej
• składki na PPK odprowadza się bezpośrednio do funduszu inwestycyjnego lub podobnej instytucji
• składki są inwestowane i gromadzą się wraz z zyskiem, tworząc kapitał
• z kapitału potrąca się szereg opłat i prowizji, których suma może jednak być niewygórowana
• jedną z opłat są koszty prowadzenia oficjalnego PORTALU PPK, w którym można znaleźć oferty funduszy inwestycyjnych i inne informacje. W przyszłości każda osoba będzie mogła sprawdzić tam stan swoich oszczędności.
• zgromadzony kapitał wypłaca się co do zasady
  • w części jednorazowo, przy przejściu na emeryturę lub w razie poważnego zachorowania
  • w pozostałej części w ciągu 10 lat
  • kapitał niewykorzystany jest dziedziczny
  • wypłaty są co do zasady zwolnione z podatku, jednak wpłaty osoby potrąca się z płac netto, po opodatkowaniu. Dodatkiem są wpłaty od firmy i z budżetu, omawiane niżej.

2. Jakie firmy są zwolnione z PPK?

Zwolnione z obowiązku PPK są jedynie:

• jednostki, które nie zatrudniają pracowników, zleceniobiorców itp. podlegających składkom ZUS
• firmy prowadzące PPE (Pracowniczy Program Emerytalny) włączający przynajmniej 25% pracowników, ze składkami co najmniej 3,5%
  
• oraz mikroprzedsiębiorcy, u których wszyscy pracownicy złożyli rezygnację z PPK.
  Kryteria zaliczenia firmy do mikroprzedsiębiorców omawiamy tutaj

3. Od kiedy trzeba przystąpić do PPK?

Terminy przystąpienia zależą od wielkości firmy.

• Jednostki, które zgłaszają do ZUS co najmniej 250 osób, wg stanu na 31.12.2018:
  • do 25.10.2019: zawarcie umowy z funduszem inwestycyjnym lub inną instytucją obsługującą PPK
  • do 12.11.2019: zgłoszenie do PPK wszystkich osób podlegających ZUS, poza tymi, które złożyły rezygnację
  • naliczanie składek dotyczy wypłat od następnego dnia po zgłoszeniu osoby, licząc według daty wypłaty.
• Jednostki, które zgłaszają do ZUS co najmniej 50 osób, wg stanu na 30.06.2019:
  • do 24.04.2020: zawarcie umowy z funduszem inwestycyjnym lub inną instytucją obsługującą PPK
    [w ramach „tarczy antykryzysowej” termin przesunięty do 27.10.2020 ]
  • do 11.05.2020: zgłoszenie do PPK wszystkich osób podlegających ZUS, poza tymi, które złożyły rezygnację
    [w ramach „tarczy antykryzysowej” termin przesunięty do 10.11.2020 ]
  • naliczanie składek dotyczy wypłat od następnego dnia po zgłoszeniu osoby, licząc według daty wypłaty.
• Jednostki, które zgłaszają do ZUS co najmniej 20 osób, wg stanu na 31.12.2019:
  • do 27.10.2020: zawarcie umowy z funduszem inwestycyjnym lub inną instytucją obsługującą PPK
  • do 10.11.2020: zgłoszenie do PPK wszystkich osób podlegających ZUS, poza tymi, które złożyły rezygnację
  • naliczanie składek dotyczy wypłat od następnego dnia po zgłoszeniu osoby, licząc według daty wypłaty.
• Jednostki, które zgłaszają do ZUS 19 osób lub mniej, wg stanu na 31.12.2019
  • do 23.04.2021: zawarcie umowy z funduszem inwestycyjnym lub inną instytucją obsługującą PPK
  • do 10.05.2021: zgłoszenie do PPK wszystkich osób podlegających ZUS, poza tymi, które złożyły rezygnację
  • naliczanie składek dotyczy wypłat od następnego dnia po zgłoszeniu osoby, licząc według daty wypłaty.
• Jednostki budżetowe:
  • do 26.03.2021: zawarcie umowy z funduszem inwestycyjnym lub inną instytucją obsługującą PPK
  • do 10.04.2021: zgłoszenie do PPK wszystkich osób podlegających ZUS, poza tymi, które złożyły rezygnację
  • naliczanie składek dotyczy wypłat od następnego dnia po zgłoszeniu osoby, licząc według daty wypłaty.
• Termin zgłoszenia nowych pracowników: 3 miesiące od zatrudnienia, do 10-go kolejnego miesiąca.

Terminów tych nie da się uniknąć, gdyż ZUS dysponuje informacjami o liczbie osób zgłoszonych przez poszczególnych płatników i będzie przekazywał odpowiednie zestawienie do instytucji nadzorującej system PPK.

4. Jaka jest wysokość składek na PPK?

Wpłaty do PPK pochodzą z trzech źródeł:

• wpłaty od pracowników i innych osób podlegających ZUS, potrącane z płacy netto:
  
  • obowiązkowo 2% płacy brutto (należy pamiętać, że 2% płacy brutto to około 2,7% płacy netto)
  • dobrowolnie dodatkowo od 0 do 2% płacy brutto (tę stawkę osoba może zmienić w każdym miesiącu)
  • przy zarobkach do 120% płacy minimalnej składka obowiązkowa wynosi 0,5% płacy brutto. W roku 2020 ten limit wynosi 3120 zł brutto, jednak liczy się do niego suma wypłat z różnych źródeł w danym miesiącu.
  • chodzi tu o płace brutto będące podstawą składek społecznych, czyli wyłączone są m.in. wypłaty za czas choroby, zasiłki macierzyńskie i rodzicielskie. Nie stosuje się natomiast zmniejszenia składek z tytułu 30-krotności.
• wpłaty firmy:
  • obowiązkowo 1,5% płacy brutto
  • dobrowolnie dodatkowo od 0 do 2,5% płacy brutto. Stawka jest jednakowa dla wszystkich osób z danej firmy
• dopłaty finansowane przez państwo, pochodzące ze składek przedsiębiorców na fundusz FP:
  • wpłata powitalna 250 zł jednorazowo
  • dopłata roczna po 240 zł
  • dopłaty te są przekazywane z funduszu FP do funduszu inwestycyjnego, bez pośrednictwa firmy
• opodatkowanie wpłat
  • wpłaty osoby pobierane są z płacy netto, czyli po potrąceniu podatku od wpłat osoby
  • wpłaty firmy są również dochodem osoby i przy wypłacie należy potrącić podatek od wpłat firmy
  • jedynie dopłaty 250 lub 240 zł rocznie są zwolnione z opodatkowania.

*) Płace netto wyliczono według stawki podatku 17%, obowiązującej od 01.10.2019

5. Zasady rezygnacji z PPK

Każda osoba może zrezygnować z uczestniczenia w PPK w dowolnym momencie, przed przystąpieniem firmy do programu albo później.

• Celem rezygnacji należy złożyć pracodawcy formularz potwierdzający w pełni świadomą decyzję.
• Wzór formularza jest ustalony urzędowo i znajduje się tutaj
• Rezygnacja jest ważna przez 4 lata. Po tym czasie:
  • pracodawca przypomni o możliwości ponownego złożenia rezygnacji.
  • Jeśli osoba nie złoży kolejnego formularza, to staje się członkiem PPK i płaci składki od kwietnia kolejnego roku. Automat ten nie dotyczy osób powyżej 55 lat.
• W każdym czasie osoba może też przystąpić do PPK, informując o tym pracodawcę.
• Nie wolno nakłaniać do rezygnacji z PPK. Dla osób nakłaniających do tego w imieniu firmy przewidziano wysokie kary.

Oprac. Krzysztof Piasecki

12.09.2019 na podstawie Ustawy o PPK, aktualizacja 18.04.2021